• Isidāsī Therī

She was the daughter of a good and wealthy merchant of Ujjenī. Having come of age, she was given in marriage to the son of a merchant in Sāketa.

For one month she lived with him as a devoted wife; then because of her past kamma, her husband became estranged from her, and turned her out of the house. She was married again with the same result, and a third time to a friar. Isidāsī's father persuaded him to give up the pilgrim's life; he dwelt with his wife only for a fortnight and refused to stay with her any more. Isidāsī then met the therī Jinadattā, whom she entertained to a meal at her house. Under Jinadattā, Isidāsī joined the Order and became an arahant.

The Therīgāthā (vv.400-47), which contains forty-seven verses ascribed to her, describes not only her present life, but also her past lives. She had been a worker in gold in Erakaccha and had committed adultery in that life. As a result she was born in hell for a long time, and, in subsequent births became an ape, a goat, an ox, a hermaphrodite slave and a carter's daughter. In this last birth she was sold to a merchant in payment of her father's debts. When she was sixteen, the merchant's son, Giridāsa, fell in love with her and married her. He had already one wife, and the new one caused dissension between her and her husband. Therefore it was that in this life she was hated by her husbands. This account of her sojourn in samsāra was related by Isidāsī in response to a request by one of her fellow-nuns, Bodhī (ThigA.260ff).

Mrs. Rhys Davids thinks (Sisters, Introd. pp.xxii f) that Isidāsī's verses in the Therīgāthā suggest late literary craft and bear the impress of late literary creation. The scene is Pātaliputta, and not any of the usual towns mentioned in the Canon, and the name of Isidāsī's sponsor – Jindattā - is, she says, significant. Perhaps there are traces here of Jainistic influence.

In the Dīpavamsa (xviii.9) Isidāsī (Isidāsikā) is mentioned in a list of eminent therīs who were leaders of the Order of bhikkhunis.

• Isidāsī Therī

Bà là con gái của một thương gia giàu có và tốt bụng ở Ujjenī . Khi đến tuổi trưởng thành, bà được gả cho con trai của một thương gia ở Sāketa.

Trong một tháng, nàng sống với chàng như một người vợ tận tụy; rồi vì nghiệp quá khứ, chồng nàng trở nên xa cách và đuổi nàng ra khỏi nhà. Nàng lại tái hôn với một tu sĩ, kết quả cũng tương tự. Cha của Isidāsī thuyết phục chàng từ bỏ cuộc sống hành hương; ông chỉ sống với vợ hai tuần và từ chối ở lại với nàng thêm nữa. Sau đó, Isidāsī gặp ni sư Jinadattā , người mà nàng đã mời đến nhà dùng cơm. Dưới sự dẫn dắt của ni sư Jinadattā, Isidāsī gia nhập Tăng đoàn và đắc quả A-la-hán.

Therīgāthā (câu 400-447), gồm bốn mươi bảy bài kệ được cho là của bà, không chỉ mô tả cuộc sống hiện tại mà còn cả những kiếp trước của bà. Bà từng là một thợ vàng ở Erakaccha và đã phạm tội ngoại tình trong kiếp đó. Kết quả là bà phải tái sinh trong địa ngục một thời gian dài, và trong những kiếp sau, bà đã trở thành một con vượn, một con dê, một con bò, một nô lệ lưỡng tính và con gái của một người đánh xe ngựa. Trong kiếp cuối cùng này, bà bị bán cho một thương gia để trả nợ cho cha mình. Khi bà mười sáu tuổi, con trai của thương gia, Giridāsa, đã yêu bà và cưới bà. Ông đã có một người vợ, và người vợ mới đã gây ra sự bất hòa giữa bà và chồng. Vì vậy, trong kiếp này, bà bị chồng mình ghét bỏ. Câu chuyện về cuộc hành trình của bà trong luân hồi được Isidāsī kể lại theo lời yêu cầu của một trong những người bạn đồng tu của bà, Bodhī (ThigA.260ff).

Bà Rhys Davids cho rằng (Sisters, Introd. tr.xxii f) rằng những vần thơ của Isidāsī trong Therīgāthā gợi ý về nghệ thuật văn chương hậu kỳ và mang dấu ấn của sáng tác văn chương hậu kỳ. Bối cảnh là Pātaliputta, chứ không phải bất kỳ thị trấn nào thường được nhắc đến trong Kinh điển, và tên của người bảo trợ của Isidāsī – Jindattā – theo bà, rất có ý nghĩa. Có lẽ ở đây có dấu vết ảnh hưởng của Kỳ Na giáo.

Trong Dīpavamsa (xviii.9), Isidāsī (Isidāsikā) được nhắc đến trong danh sách các vị ni xuất chúng là những người lãnh đạo của Giáo đoàn Tỳ kheo ni.

Wiki Tâm Học -Danh sách : Trưởng lão ni kệ - Phần 072 - Chương 15 : (LXXII) Isidàsi (Therì. 162)

(LXXII) Isidàsi (Therì. 162)

Trong thời đức Phật hiện tại, nàng được sanh ở Ujjeni, con gái một thương gia có giới đức, được kính trọng, và giàu có và đặt tên là Isidàsi. Khi nàng đến tuổi trưởng thành, cha nàng gả nàng cho con trai một người thương gia, xứng đôi vừa lứa. Trong một tháng, nàng sống với chồng như một người vợ trung thành. Nhưng vì nghiệp đời trước của nàng, chồng nàng trở thành lạnh nhạt đối với nàng và đuổi nàng ra khỏi nhà. Mọi sự việc này được ghi rõ trong nguyên bản Pàli. Vì nàng tự tỏ không xứng đáng đối với người chồng này và chồng khác, nàng trở thành dao động, và được cha cho phép, nàng xuất gia với sự hướng dẫn của Trưởng lão Ni Jinadattà. Sau khi tu học thiền quán, không bao lâu nàng chứng quả A-la-hán với sự hiểu biết về pháp và về nghĩa.

Sống trong sự an lạc Niết-bàn, một hôm sau khi đi khất thực và ăn xong, trong thành Patna, nàng ngồi bên bờ cát sông Hằng và đáp lời hỏi của Trưởng lão Ni Bodhi, nàng nói lên kinh nghiệm tu tập của nàng ngang qua những bài kệ này. Và để cho có sự liên hệ giữa các câu trả lời trước và sau có bài kệ được các nhà kiết tập về sau thêm vào:

400. Trong thành được đặt tên,

Tên chỉ một đóa hoa,

‘Pàtaliputta’,

‘Con của đóa bông kèn’,

Sống hai Tỷ-kheo-ni,

Có giới hạnh tốt đẹp,

Thuộc gia đình Thích-ca,

Gia đình cao quyền quý.

401. Một I-xi-đa-xi,

Thứ hai tên Bô-dhi,

Cả hai có giới hạnh,

Ưa thích tu thiền định,

Ðược nghe kinh điển nhiều,

Kiết sử được trừ bỏ.

402. Họ đi khất thực xong,

Ăn xong, bát rửa sạch,

Ngồi hưởng lạc viễn ly,

Nói lên những lời này.

403. Hỡi I-xi-đa-xi,

Căn nàng thật thoải mái,

Tuổi thọ chưa tổn giảm;

Nàng thấy khuyết điểm gì,

Khiến tâm chú trọng nhiều,

Ðến hạnh nguyện xuất ly.

404. Như vậy sống viễn ly,

Thiện xảo về thuyết pháp,

I-xi-da-xi thuyết,

Lời nói như thế này,

Hãy nghe, này Bô-đi,

Ta xuất gia thế nào.

405. Tại thành phố thù thắng

Ðặt tên Uj-jê-ni,

Cha ta là triệu phú

Có đức độ giới hạnh,

Ta là con gái một,

Ðược cha thương, yêu quý.

406. Từ thành Xê-kê-ta,

Một người dạm hỏi đến,

Một gia đình quyền quý,

Hỏi ta cho con trai

Triệu phú bèn gả ta,

Làm dâu người giàu ấy.

407. Sáng và chiều, ta đến

Ðảnh lễ cha, mẹ chồng,

Cúi đầu đảnh lễ chân,

Như ta được dạy bảo.

408. Với chị, với em anh,

Với bà con chồng ta,

Thấy một người bước vào,

Ta e sợ mời ngồi.

409. Về đồ ăn, uống, nhai,

Ðược cất giữ có chỗ,

Ta thiết đãi cho ăn,

Thích hợp từng người một.

410. Ta thức dậy đúng thời,

Ði vòng quanh khắp nhà,

Rồi chà rửa chân tay,

Ta đến lễ chồng ta.

411. Cầm theo lược trang liệu

Thuốc xoa mắt gương nhỏ,

Ta trang điểm chồng ta,

Như thị tỳ hầu hạ.

412. Ta tự nấu dọn cơm,

Ta tự rửa chén bát,

Như mẹ đối với con,

Ta hầu chồng như vậy.

413. Như vậy phục vụ chồng,

Với phục vụ tối thượng

Dậy sớm không biếng nhác,

Với tâm tư khiêm tốn,

Với giới hạnh tốt đẹp,

Nhưng chồng ác cảm ta.

414. Chồng ta nói mẹ cha,

Xin phép con sẽ đi,

Với I-xi-đa-xi,

Con không thể sống chung,

Cùng dưới một mái nhà,

Con không thể cùng ở.

415. Chớ nói vậy, này con!

Vợ con người có trí,

Thông minh, biết dậy sớm,

Sao con không hoan hỷ.

416. Nàng không hại gì con,

Nhưng con không bao giờ

Có thể sống chung được

Với I-xi-đa-xi

Con ghét cay chán ngấy

Xin phép, con sẽ đi.

417. Ðược nghe lời chồng nói,

Cha mẹ chồng hỏi con.

Làm gì xúc phạm chồng?

Hãy thẳng thắn nói thật.

418. Con không xúc phạm gì!

Không hại, không mưu tính.

Với lời nói khó chịu,

Có thể làm gì được?

Tuy vậy chồng của con,

Lợi ác cảm chống con.

419. Họ đưa ta về nhà,

Nhà thân phụ của ta,

Với tâm tư khổ não,

Sửng sốt và bối rối

Không muốn mất con trai,

Họ muốn bảo vệ nó.

Ôi, chúng ta bại trận,

Bởi nữ thần may rủi.

420. Cha ta lại gả ta,

Cho gia đình thứ hai,

Một gia đình giàu có,

Bằng lòng nửa số tiền

Là tiền gả bán ta.

421. Ta chỉ sống một tháng,

Trong gia đình vị ấy,

Vị ấy trả lui ta,

Dầu ta tận tụy làm,

Chẳng khác người nô lệ,

Không lỗi lầm có đức.

422. Cha ta nói khất sĩ,

Sống điều phục chế ngự,

Ngươi hãy làm rể ta,

Bỏ áo rách ghè bình.

423. Vị ấy sống nửa tháng,

Rồi nói với cha ta,

Hãy trả lui áo rách,

Ghè bình và bình bát,

Con nay muốn sống lại,

Nghề khất sĩ của con.

424. Cha, mẹ, toàn bà con,

Liền nói với vị ấy:

Ở đây có cái gì,

Làm con không bằng lòng?

Hãy nói gấp cái gì,

Làm con không vừa ý.

425. Ðược nói vậy, vị ấy,

Liền trả lời như sau:

Nếu đối với tự ngã,

Con có thể bằng lòng,

Nhưng con không chung sống,

Với I-xi-đa-xi!

426. Từ giã vị ấy đi,

Một mình, ta suy nghĩ:

Ta đến để xin phép,

Hoặc chết hay xuất gia.

427. Rồi Ji-na-đat-ta.

Vị ni sư ấy đến,

Trong khi đi khất thực,

Ðến gia đình cha ta,

Vị thọ trì giới luật,

Nghe nhiều, có giới hạnh.

428. Thấy Ni sư, chúng tôi,

Ðều đứng lên kính cẩn,

Và ta liền sửa soạn,

Chỗ ngồi cho Ni sư,

Ngồi xuống, ta đảnh lễ,

Dưới chân bậc Ni sư,

Lễ xong, ta cúng dường,

Các đồ ăn đồ uống.

429. Các món ăn, uống, nhai,

Tại đấy, được dự trữ,

Làm Ni sư thỏa mãn,

Ta thưa với Ni sư,

Nay ta muốn xuất gia,

Sống đời không gia đình,

Cha ta nói với ta:

‘Này con hãy ở đây’.

430. Hành trì đúng Chánh pháp,

Với đồ ăn đồ uống,

Hãy làm cho thỏa mãn,

Sa-môn, hai lần sanh.

431. Vừa nói, ta khóc lóc,

Chấp tay vái cha ta;

Với điều ác con làm,

Con sễ tiêu nghiệp ấy.

432. Cha ta nói với ta:

Hãy chứng ngộ Bồ-đề.

Và Chánh pháp tối thượng!

Hãy chứng đắc Niết-bàn,

Ðã được Lưỡng Túc Tôn,

Thành tựu và chứng đạt.

433. Ta đảnh lễ mẹ cha,

Cùng tất cả bà con,

Sau bảy ngày xuất gia,

Ta chứng được Ba minh.

434. Ta biết bảy đời trước,

Quả gì nay thành thục,

Ta sẽ nói cho bạn,

Hãy nhất trí lắng nghe.

435. Tại thành phố đặt tên,

Ê-ra-ka-kac-chê,

Ta sống là thợ vàng,

Tài sản thật phong phú.

436. Say đắm với tuổi trẻ,

Ta xâm phạm vợ người,

Do vậy, sau khi chết,

Trong cảnh giới địa ngục,

Ta bị đốt, nung nấu

Trong một thời gian dài,

Thoát khỏi sự nung đốt

Ta sanh trong bụng khỉ.

437. Bảy ngày từ khi sanh,

Ta bị khỉ chúa thiến,

Ðây là quả của nghiệp,

Do đi đến vợ người.

438. Từ đây ta chết đi,

Mệnh chung rừng Xin-đa,

Sanh trong bụng con dê,

Một mắt và què quặt.

439. Mười hai năm bị thiến,

Mang nặng những đứa con,

Sán trùng ăn vô dụng,

Do đi đến vợ người.

440. Từ đấy ta chết đi,

Sanh làm con bò cái,

Của một lái buôn bò,

Con nghé màu đỏ sẫm,

Khi được mười hai tháng.

Lại bị người ta thiến.

441. Rồi ta lại kéo cày,

Kéo xe cho chúng nó,

Mù, lo lắng, vô dụng,

Do đi lại vợ người.

442. Từ đấy chết được sanh,

Nhà nữ tỳ gần đường,

Không là nữ không nam,

Do đi lại vợ người.

443. Ðến tuổi ba mươi năm,

Bị chết, ta được sanh

Sanh làm người con gái,

Gia đình người đánh xe,

Nghèo khổ ít tài sản,

Rơi vào tay vay lãi,

Do tiền nợ tăng trưởng,

Chủ lữ đoàn bắt ta.

444. Kéo ta, dầu ta khóc,

Lôi ta ra khỏi nhà.

445. Khi ta mười sáu tuổi,

Lớn lên thành thiếu nữ,

Con trai thương gia ấy,

Bắt ta lấy làmvợ.

446. Nhưng nó có vợ khác,

Có giới đức danh xưng,

Lại biết thương mến chồng,

Chính ta tạo thù hằn.

447. Do quả của nghiệp này,

Họ khinh ghét chống ta,

Dầu ta như nô tỳ,

Hầu hạ phục vụ họ,

Nhưng nay ta chấm dứt,

Mọi sự việc như trên.

Source link

Xuất hiện trong các kinh A Hàm