4. Upāli.-Distinguished as Upāli-Gahapati. He lived at Nālandā and was a follower of Nigantha Nātaputta.

He was present when Dīgha-Tapassī reported to Nātaputta an account of his visit to the Buddha in the Pāvārika Mango-grove. Upāli undertook to go himself to the Buddha and refute his views, in spite of the protestations of Dīgha-Tapassī. At the end of his discussion with the Buddha, which is recorded in the Upāli Sutta, Upāli is converted and invites the Buddha to a meal. Although the Buddha enjoins upon Upāli that his benefactions to the Niganthas should not cease because of his conversion, Upāli gives instructions that no Nigantha be admitted to his presence, but that if they need food it shall be given to them. Hearing a rumour of his conversion, first Tapassī, and later Nātaputta himself, go to Upāli's house, where they learn the truth. When Nātaputta is finally convinced that Upāli has become a follower of the Buddha, hot blood gushes from his mouth (M.i.371ff).

According to Buddhaghosa (MA.ii.621, 830), Nātaputta had to be carried on a litter to Pāvā, where he died shortly after.

Upāli became a Sotāpanna (MA.ii.620).

He is mentioned, with Ananda, Citta-gahapati, Dhammika-upāsaka and Khujjuttarā, as one who had acquired the four Patisambhidā while being yet a learner (sekha). Vsm.ii.442; VibhA.388.

4. Upāli. - Còn được gọi là Upāli- Gahapati . Ông sống ở Nālandā và là đệ tử của Nigantha Nātaputta .

Ông đã có mặt khi Dīgha-Tapassī thuật lại cho Nātaputta nghe về chuyến viếng thăm Đức Phật tại Vườn Xoài Pāvārika . Upāli đã đích thân đến gặp Đức Phật và bác bỏ quan điểm của Ngài, bất chấp sự phản đối của Dīgha-Tapassī. Vào cuối cuộc thảo luận của ông với Đức Phật, được ghi lại trong Kinh Upāli , Upāli đã cải đạo và mời Đức Phật dùng bữa. Mặc dù Đức Phật ra lệnh cho Upāli rằng các việc bố thí của ông dành cho Nigantha không được chấm dứt vì sự cải đạo của ông, Upāli đã chỉ thị rằng không được phép cho bất kỳ Nigantha nào đến gặp ông, nhưng nếu họ cần thức ăn thì sẽ được cung cấp cho họ. Nghe tin đồn về sự cải đạo của mình, trước tiên là Tapassī, và sau đó là chính Nātaputta, đã đến nhà Upāli, nơi họ biết được sự thật. Khi Nātaputta cuối cùng tin rằng Upāli đã trở thành tín đồ của Đức Phật, máu nóng trào ra từ miệng ông (Mi371ff).

Theo Buddhaghosa (MA.ii.621, 830), Nātaputta phải được khiêng trên cáng đến Pāvā , nơi ông qua đời ngay sau đó.

Upāli trở thành bậc Thánh Nhập Lưu (MA.ii.620).

Ông được nhắc đến cùng với Ananda , Citta-gahapati , Dhammika-upāsaka và Khujjuttarā , là người đã đạt được bốn Patisambhidā khi còn là một học giả (sekha). Vsm.ii.442; VibhA.388.

Xuất hiện trong Wiki Tâm Học -Danh sách : Kinh Trung Bộ 56.Kinh Ưu-ba-ly (Upāli sutta) ... Vị này là gia chủ giàu có , từng theo phái cúng dường phái lõa thể , sau đó quy y Phật và giác ngộ chân lý Phật ( không phải là Upali trong thập đại đệ tử )

NỘI DUNG KINH UPÀLI

1. Tại rừng Pavarikamba, Nalandà, ngoại đạo sư Nigantha Dìghatapassi đến yết kiến Thế Tôn và trao đổi quan điểm về thuyết nghiệp (Kamma). Dìghatapassi xác định chủ trương về Nghiệp của Nigantha Nàtaputta rằng: “Có ba loại để tác thành ác nghiệp, để diễn tiến ác nghiệp, tức là thân phạt, khẩu phạt và ý phạt (khác nhau). Thân phạt là tối trọng dẫn đến ác nghiệp“.

Thế tôn thì chủ trương trong ba nghiệp, thân, khẩu, ý thì ý nghiệp là tối trọng để tác thành ác ý, để diễn tiến ác nghiệp.

2. Sau đó, Nigantha Nàtaputta cử gia chủ Upàli, thuộc Ni-kiền-tử, người thời danh, đến tranh luận với Thế Tôn về thuyết Nghiệp với sự chuẩn bị rất chu đáo hy vọng đánh bại thuyết Nghiệp của Thế Tôn. Nhưng sự thật thì ngược lại, sau khi Thế Tôn nêu lên sự thật căn cứ vào thực tại thì ý nghiệp là quyết định hình thành nghiệp. Upàli quy hướng Thế Tôn với lòng đầy ngưỡng mộ.

3. Upàli vốn là người nổi danh và rất giàu có, là chỗ dựa của các Nigantha về vật chất. Thế Tôn khuyên Upàli tiếp tục hộ trì cho Nigantha. Điều nầy khiến Upàli thêm quý kính thái độ xử sự của Thế Tôn, xin trọn đời làm đệ tử của Thế Tôn.

Thế Tôn tiếp tục nói Pháp khai ngộ Upàli, lần lượt theo trình tự các pháp: Bố thí, Giới hạnh, Cõi trời, sự nguy hiểm, ô nhiễm của các dục và sự xuất ly chúng: tiếp đến Tứ Thánh đế. Upàli, ngay chỗ nghe Pháp, đắt Pháp nhãn vô trần, ly cấu; “Phàm Pháp gì khởi lên, tất cả Pháp ấy đều bị tiêu diệt“. Upàli thấy Pháp, chứng Pháp, ngộ Pháp và thể nhập Pháp.

4. Từ đó, Upàli đóng cửa không tiếp đón và không hộ trì các Nigantha nữa. Nigantha Nàtaputta, sau đó, cùng với chúng Nigantha đến trú xứ của Upàli để biết rõ sự tình, Upàli đã là đệ tử đức Phật. Tại đó, Upàli đã hết lời tán dương vô số đức và tuệ của Thế Tôn. Nàtaputta phẫn nộ đến thổ huyết ngay tại chỗ.

Xuất hiện trong các kinh A Hàm

Trung A Hàm 133. Kinh Ưu-ba-ly Vai trò : Người nghe