Ugga.—
Nam cư sĩ tối thắng về bố thí các món đồ khả ý

Gia chủ ở Vesāli được Phật tán thán là cư sĩ tối thắng vì ông bố thí các món đồ khả ý (manāpadāyakānaṃ, A. i. 26). Chú giải Tương ưng (SA. iii. 26) ghi sai là aggo panītadāyakānaṃ, đó là danh hiệu của ông Mahānāma.

Không ai biết tên thật của ông; ông được gọi là Ugga-seṭṭhi vì có thân cao lớn, là người cao thượng và có nhân cách. Lần đầu tiên yết kiến Phật, ông đắc Sơ quả và sau đó đắc quả Bất lai. Về già, một hôm ông chợt có ý tưởng sau, lúc ông độc cư: “Ta sẽ cúng dường Phật vật thực gì ta xem là khả ý với ta nhứt, và nghe nói rằng người cúng dường như vậy sẽ được sở nguyện. Ta ước ao Thế Tôn đến với ta ngay bây giờ.” Đọc được ý ông, Phật xuất hiện trước cửa nhà ông cùng với một số tỳ-khưu. Ông cung kính Phật và chư vị tỳ-khưu, cúng dường trai thực, và bạch rằng ông sẽ cúng dường Phật và chư tỳ-khưu bất kỳ vật thực gì khả ý (AA. i. 213-4.).

Lúc trú tại Kūṭāgārasālā (ngôi nhà có nóc nhọn) ở Vesāli, Phật nói với chư tỳ-khưu rằng Ugga thành tựu tám pháp kỳ diệu. (1)

Tương ưng bộ (S. iv. 109 f.) lập lại dưới đề mục Ugga ở Vesāli lần nói pháp của Phật về lý do tại sao một số loài hữu tình ngay trong hiện tại không được tịch tịnh, còn một số khác thì được? Đây có lẽ là do nơi người soạn ghép câu chuyện với Ugga nào đó.

Tăng chi bộ (A. iii. 59-51) có liệt kê những gì Ugga cho là khả ý; được biết ông cúng dường Phật các món khả ý này. Danh sách gồm có cớm gạo nắn hình bông sala, thịt heo con và vải Kāsi. Ngoài Phật, ông còn dâng cúng lên 500 tỳ-khưu nữa (AA. ii. 602). Kinh cũng có nói rằng Ugga chết sớm và tái sanh cộng trú với chư thiên Tịnh cư. Từ cõi thiên, ông đến yết kiến Phật và được biết ông sẽ đạt được sở nguyện (tức đắc quả A-la-hán).

Ugga được xếp trong danh sách gia chủ thành tựu sáu chi pháp kỳ diệu: tín tâm bất thối chuyển đối với Phật, Pháp, Tăng, phạm hạnh, trí tuệ, và giải thoát (A. iv. 451).

Ý định muốn làm gia chủ bố thí vật thực khả ý đến với ông lần đầu tiên vào thời Phật Padmuttara, lúc ông làm gia chủ ở Haṃsavatī; ông nghe Phật mô tả một cư sĩ của ông từng bố thí vật khả ý (AA. i. 213).

(1) Kinh Ugga (AN 8.21)
Tám pháp vi diệu mà ông Ugga đã thành tựu:

1) Lần đầu tiên chỉ từ xa thấy Thế Tôn thôi, tâm ông được tịnh tín. Thưa Tôn giả, đây là pháp vi diệu thứ nhất, được có ở nơi tôi.
2) Ông nghe Thế Tôn thuyết pháp thuận thứ: thuyết về bố thí, thuyết về giới, thuyết về cõi trời, nói đến sự nguy hại, hạ liệt, nhiễm ô của các dục, sự lợi ích của viễn ly, rồi tâm ông đã sẵn sàng, tâm đã nhu thuận, tâm không triền cái, tâm được phấn khởi, tâm được hoan hỷ, Thế Tôn thuyết về Tứ Thánh đế. Ông mở pháp nhãn, thấy được “phàm pháp gì được tập khởi, tất cả pháp ấy đều bị đoạn diệt”. Sau đó, ông quy y Tam bảo và thọ trì ngũ giới với giới thứ ba là giữ phạm hạnh (sống độc thân).
3) Ông có bốn vợ trẻ, nhưng ông cho phép họ được lập gia đình với người khác.
4) Ông có nhiều tài sản nhưng ông phân chia cho những người có giới và những người tốt lành.
5) Ông kính trọng và chu đáo hộ trì một tỳ-khưu.
6) Nếu vị tỳ-khưu ấy thuyết pháp cho ông, ông nghe rất cẩn thận. Nếu vị ấy không thuyết pháp cho ông, thì ông thuyết pháp cho vị ấy nghe.
7) Ông không bao giờ tự hào là được chư thiên đến viếng và trò chuyện.
8) Ông đã thấy rõ năm hạ phần kiết sử đã được đoạn tận nơi ông.