Chú Giải Kinh Pháp Cú Quyển II

Phẩm Ác: Tích Trưởng Lão Xây Đá Xá Ká

“Pāpañce puriso kayirā,
Na naṃ kayirā punappunaṃ;
Na tamhi chandaṃ kayirātha,
Dukkho pāpassa uccayo”.

“Nếu người làm điều ác,
Chớ tiếp tục làm thêm,
Chớ ước muốn điều ác,
Chứa ác, tất chịu khổ”.

Kệ Pháp Cú nầy, Đức Bổn Sư đã thuyết, khi Ngài ngự tại Jetavana Vihāra (Kỳ Viên Tự), đề cập đến Trưởng lão Seyyasaka (Xây Dá Xá Ká).

Trong Tạng Luật quyển hai có ghi: Tỳ khưu Seyyasaka là đệ tử sống chung với thầy là Trưởng lão Loḷudāyi (Lô Lưu Đà Di). Khi đệ tử có tâm buồn bực không vui (vì không chiến thẳng nổi tình dục) và đã thú thật tâm trạng của mình với thầy, ông thầy lại xúi giục đệ tử thủ dâm (giới Tăng Tàn số một): “Mỗi khi tâm buồn bực nổi lên thì trò hãy làm như tôi vậy!”.

Được chư Tăng báo cáo việc này, Đức Bổn Sư cho gọi Tỳ khưu Seyyasaka đến hỏi:

– Nghe nói thầy đã làm như thế có không?

– Bạch Ngài, có!

Nghe vậy, Đức Bổn Sư quở:

– Nầy kẻ ngu, tại sao ngươi tạo nghiệp nặng nề, không thích đáng như vậy?… Sau khi trách cứ vị Tỳ khưu phạm lỗi bằng nhiều lối nói…, Đức Bổn Sư đã ban hành học giới Tăng Tàn thứ nhất, rồi kết luận: “Quả thật nghiệp quấy như vậy, dầu trong hiện kiếp, hay kiếp vị lai, cũng đều dắt người vào vòng luân hồi Khổ não”.

Nói rồi, Đức Bổn Sư thuyết pháp và kết luận bằng bài kệ rằng:

“Pāpañce puriso kayirā,
Na naṃ kayirā punappunaṃ;
Na tamhi chandaṃ kayirātha,
Dukkho pāpassa uccayo”.

CHÚ GIẢI:

Ý nghĩa của Kệ ngôn này là:“Nếu đã lỡ làm ác, Chớ nên thường làm hoài, Chớ vui làm việc ác, Hễ chứa ác, nhất định thọ khổ”.

Nếu người mới làm ác một lần đầu mà biết suy xét ngay rằng: “Việc nầy không đẹp, thô bạo lắm!”, rồi quyết định không tái phạm thì lần sau dục vọng có nổi lên người ấy cũng dẹp bỏ, không làm việc quấy ấy nữa. Vì sao? Vì sự chất chứa tích trữ làm cho ác càng ngày càng tăng trưởng khiến cho con người thọ khổ trong hiện kiếp và đưa người vào khổ cảnh trong kiếp vị lai.

Cuối thời Pháp, nhiều người chứng đắc Thánh quả, nhất là Tu Đà Hườn.

Dịch Giả Cẩn Đề
Lửa dục hừng lên, khó nén cầm,
Nhà sư cố gắng tự dằn tâm,
Nhưng nghe thầy dạy dùng phương tiện,
Nên bắt chước thầy phạm thủ dâm.
Chư Tăng vào mách Phật việc nầy,
Phật gọi Tỳ khưu đến quở rầy,
Rồi bắt ghi liền trong Giới Bổn,
Tăng Tàn số một kể từ đây.
Phật nhắc: Không nên lặp lại hoài,
Mọi điều quấy ác hoặc đơn sai.
Sợ e phải bị luân hồi khổ,
Giờ phút lâm chung, khó trở tay.
DỨT TÍCH TRƯỞNG LÃO SEYYASAKA