Wiki Tâm Học -Danh sách : Tương Ưng bộ .TU005 - Tập I - Chương Năm – Tương Ưng Tỷ Kheo Ni

1. Somā Therī. She was the daughter of the chaplain of King Bimbisāra. When she grew up, she saw the Buddha on his first visit to Rājagaha and became a lay disciple. Later she joined the Order, developed insight, and became an arahant.

One day, as she was spending her siesta at the foot of a tree in Andhavana, Māra, wishing to interrupt her privacy, approached her, invisible in the air, and teased her, remarking on the "two finger" consciousness of women. (The Commentary explains that women, when boiling rice, cannot tell if it is cooked without testing it between two fingers, hence the expression). Somā rebuked him, saying that the fact of being a woman was no obstacle to the comprehension of the Dhamma. (This incident is given also at S.i.129).

In the time of Sikhī Buddha Somā was born into the family of an eminent nobleman and became the chief consort of King Arunavā. (Thig.vs.60-62; ThigA.66f). The rest of her story is identical with that of Abhayā Therī (q.v.). She is evidently identical with Uppaladāyikā of the Apadāna. Ap.ii.601f.

1. Ni sư Somā. Bà là con gái của vị giáo sĩ của vua Bimbisāra . Lớn lên, bà được chứng kiến​​Đức Phật lần đầu tiên đến Vương Xá và trở thành một đệ tử tại gia. Sau đó, bà gia nhập Tăng đoàn, phát triển tuệ giác và đắc quả A-la-hán.

Một hôm, khi bà đang nghỉ trưa dưới gốc cây ở Andhavana , Māra , muốn phá vỡ sự riêng tư của bà, đã đến gần, vô hình trong không khí, và trêu chọc bà, nhận xét về ý thức "hai ngón tay" của phụ nữ. (Chú giải giải thích rằng phụ nữ, khi nấu cơm, không thể biết cơm đã chín hay chưa nếu không thử bằng hai ngón tay, do đó mới có thành ngữ này). Somā quở trách hắn, nói rằng việc là phụ nữ không phải là trở ngại cho việc lĩnh hội Giáo Pháp. (Sự việc này cũng được ghi lại ở Si129).

Vào thời Đức Phật Sikhī, Somā sinh ra trong gia đình một nhà quý tộc lỗi lạc và trở thành hoàng hậu của Vua Arunavā. (Thig.vs.60-62; ThigA.66f). Phần còn lại của câu chuyện về bà giống hệt với câu chuyện của Abhayā Therī (qv). Bà rõ ràng giống hệt với Uppaladāyikā trong Apadāna. Ap.ii.601f.

II. Somà (S.i.129)

1) Nhân duyên ở Sàvatthi.
Rồi Tỷ-kheo-ni Somà vào buổi sáng đắp y, cầm y bát, đi vào Sàvatthi để khất thực.
2) Khất thực ở Sàvatthi xong, sau bữa ăn, trên con đường khất thực trở về, Tỷ-kheo-ni đi đến rừng Andha để nghỉ ban ngày. Sau khi đi sâu vào rừng, nàng ngồi dưới một gốc cây để nghỉ ban ngày.
3) Ác ma muốn làm Tỷ-kheo-ni Somà run sợ, hoảng sợ, lông tóc dựng ngược, muốn nàng từ bỏ Thiền định, liền đi đến Tỷ-kheo-ni Somà; sau khi đến, nói lên bài kệ với Tỷ-kheo-ni Somà:
Ðịa vị khó chứng đạt,
Chỉ Thánh nhân chứng đạt,
Trí nữ nhân hai ngón,
Sao hy vọng chứng đạt?
4) Tỷ-kheo-ni Somà suy nghĩ: “Ai đã nói bài kệ này? Người hay không phải người?”
5) Tỷ-kheo-ni Somà suy nghĩ: “Ðây là Ác ma muốn làm cho ta run sợ, hoảng sợ, lông tóc dựng ngược, muốn ta từ bỏ Thiền định, nên đã nói lên bài kệ đó”.
6) Tỷ-kheo-ni Somà biết được : “Ðây là Ác ma”, liền nói lên bài kệ với Ác ma:
Nữ tánh chướng ngại gì,
Khi tâm khéo Thiền định,
Khi trí tuệ triển khai,
Chánh quán pháp vi diệu?
Ai tự mình tìm hỏi :
“Ta, nữ nhân, nam nhân,
Hay ta là ai khác?”
Xứng nói chuyện Ác ma,
Ác ma thật cân xứng.
7) Ác ma biết được: “Tỷ-kheo-ni Somà đã biết ta”, nên buồn khổ, thất vọng, liền biến mất tại chỗ ấy.

Xuất hiện trong các kinh A Hàm